Wet op de Medezeggenschap Cliënten in de Zorg (WMCZ)

Medezeggenschap van cliënten in de zorg is op dit moment geregeld in de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz).

In 2020 is de nieuwe WMCZ 2018 ingegaan. Je kunt de voorgeschiedenis hier volgen.

Zie hieronder de verschillen tussen de oude en nieuwe wet:

Adviesrecht
Onderwerp uit de WMCZ Voorbeelden van besluitvorming op instellingsniveau (locatie)
Een wijziging van de doelstelling of de grondslag (WMCZ art. 7 lid 1a)

 

•  Statutenwijziging (NB: alleen wanneer het gaat om wijziging doelstelling of grondslag)

•  Wijziging van levensbeschouwelijke richting

Een fusie of duurzame samenwerking waarbij de instelling is betrokken;

(WMCZ art. 7 lid 1b)

•        Ketenzorg

•  Samenwerking zorginstelling en welzijnsinstelling

Een overdracht van de zeggenschap over de zorg of een onderdeel daarvan;

(WMCZ art. 7 lid 1bc)

 
Een gehele of gedeeltelijke beëindiging dan wel een belangrijke uitbreiding van de zorgverlening; (WMCZ art. 7 lid 1d) •   Verbouwen verzorgingshuis tot kleinschalige woonvorm

•  Tijdelijke verhuizing naar locatie in andere plaats

•  Opheffen van een instelling

•  Trainingscomplex/tijdelijk begeleidend wonen

 

Een belangrijke wijziging in de organisatie van de zorgverlening (WMCZ art. 7 lid 1e)  
Een profielschets voor de benoeming van de leden van het toezichthoudend orgaan en de leden van het bestuur van de instelling;

(WMCZ art. 7 lid 1f)

 

(RAAD VAN TOEZICHT)

 
De vaststelling van de begroting en de jaarrekening van de (WMCZ art. 7 lid 1g)  
Het algemene huisvestingsbeleid van een instelling die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven, alsmede een ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een instelling waarin deze cliënten verblijven, en (WMCZ art. 7 lid 1h)  
De selectie en benoeming van personen die leiding geven aan degenen die zorg verlenen aan cliënten, indien het een instelling betreft die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven. (WMCZ art. 7 lid 1i)  
   

 

Instemmingsrecht
Onderwerp uit de WMCZ Voorbeelden van besluitvorming op instellingsniveau (locatie)
De medezeggenschapsregeling, de regeling, bedoeld in artikel 13, eerste lid, van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg, alsmede andere voor cliënten geldende regelingen; (WMCZ art. 8 lid 1a)

 

·        De zorgaanbieder treft, rekening houdende met de aard van de zorg en de categorie van cliënten waaraan zorg wordt verleend, schriftelijk een regeling voor een effectieve en laagdrempelige opvang en afhandeling van hem betreffende klachten, die voldoet aan het bepaalde in deze paragraaf.

 

Een profielschets voor het benoemen van personen als bedoeld in artikel 15 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg; (WMCZ art. 8 lid 1b)

 

(In het geval van De Regenboog Groep is dit de Cliënt Vertrouwenspersoon CVP (Lina Berger)).

·        De zorgaanbieder wijst een of meer daartoe geschikt te achten personen aan die een klager op diens verzoek gratis van advies dienen met betrekking tot de indiening van een klacht en bijstaan bij het formuleren van de klacht en het onderzoeken van de mogelijkheden om tot een oplossing voor de klacht te komen.

·        De zorgaanbieder waarborgt dat een aangewezen persoon als bedoeld in het eerste lid, indien deze in dienst is van de zorgaanbieder, zijn functie onafhankelijk kan uitvoeren en benadeelt hem niet wegens de wijze waarop hij zijn functie uitoefent.

 

De procedure voor het opstellen en bespreken van zorgplannen; (WMCZ art. 8 lid 1c)  
Het algemene beleid ter zake van kwaliteit, veiligheid en hygiëne; (WMCZ art. 8 lid 1d)  
Het algemene beleid ter zake van de toelating van cliënten tot de zorgverlening en beëindiging daarvan; (WMCZ art. 8 lid 1e)  
Het algemene beleid ter zake van voedingsaangelegenheden, geestelijke verzorging, recreatiemogelijkheden of ontspanningsactiviteiten en maatschappelijke bijstand, indien het een instelling betreft waarin cliënten gedurende het etmaal kunnen verblijven; (WMCZ art. 8 lid 1f)  
Een sociaal plan voor cliënten in geval van een ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een instelling die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven; (WMCZ art. 8 lid 1g)  
De inrichting van voor de zorgverlening bestemde ruimtes bij ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een instelling die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven, en (WMCZ art. 8 lid 1h)  
De selectie en benoeming van personen die de cliëntenraad de onafhankelijke ondersteuning, bedoeld in artikel 6, derde lid, zullen verlenen. (WMCZ art. 8 lid 1i) ·        De kosten die redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor de vervulling van de werkzaamheden van de cliëntenraad, waaronder de kosten die verband houden met scholing, onafhankelijke ondersteuning en het voorleggen van een geschil of een verzoek aan een commissie van vertrouwenslieden, komen ten laste van de instelling. In afwijking van de vorige zin komen, tenzij anders afgesproken, kosten van juridische bijstand voor het voorleggen van een geschil aan de commissie van vertrouwenslieden niet voor rekening van de instelling.
   

Artikel 9: Ongevraagd advies en oneens zijn

  • 1De cliëntenraad is bevoegd de instelling ongevraagd te adviseren over onderwerpen die voor de cliënten van belang zijn.
  • 2De instelling besluit zo spoedig mogelijk of zij een ongevraagd advies zal volgen. Indien zij voornemens is een van een schriftelijk advies afwijkend besluit te nemen, overlegt zij daarover, voor zover dat redelijkerwijze mogelijk is, ten minste eenmaal met de cliëntenraad.
  • 3De instelling doet van een besluit inzake een onderwerp waarover de cliëntenraad schriftelijk advies heeft uitgebracht, schriftelijk, en voor zover zij van het advies afwijkt en de cliëntenraad daar niet mee heeft ingestemd, onder opgave van redenen, mededeling aan de cliëntenraad.
  • 4Indien de instelling zonder dat de cliëntenraad daarmee heeft ingestemd heeft besloten om een ongevraagd schriftelijk advies over een onderwerp als bedoeld in artikel 8, eerste lid, niet of niet geheel uit te voeren, kan:
    • a.de cliëntenraad de commissie van vertrouwenslieden verzoeken uit te spreken dat het advies toch dient te worden uitgevoerd, of
    • b.de instelling de commissie van vertrouwenslieden verzoeken om het door de instelling genomen besluit te bevestigen.
  • 5De commissie weigert het verzoek, bedoeld in het vierde lid, onderdeel a, dan wel willigt het verzoek, bedoeld in het vierde lid, onderdeel b, in, indien de weigering van de instelling om het advies geheel te volgen redelijk is. Tenzij de commissie van mening is dat het advies in het geheel niet gevolgd hoeft te worden, bepaalt zij tevens welk deel van het advies uitgevoerd dient te worden en wanneer daarmee een aanvang moet zijn gemaakt.

Artikel 11: Raad van Toezicht

  • 1Het toezichthoudende orgaan van de instelling en de cliëntenraad overleggen ten minste één keer per jaar.
  • 2Het toezichthoudende orgaan informeert de cliëntenraad ten minste één keer per jaar over hetgeen zij heeft gedaan met de inbreng van de cliëntenraad in het overleg of de overleggen, bedoeld in het eerste lid.

Artikel 6: kosten

  • 2De instelling staat een cliëntenraad het gebruik toe van de voorzieningen waarover zij beschikt en die de cliëntenraad voor de vervulling van zijn werkzaamheden redelijkerwijs nodig heeft.
  • 3De kosten die redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor de vervulling van de werkzaamheden van de cliëntenraad, waaronder de kosten die verband houden met scholing, onafhankelijke ondersteuning en het voorleggen van een geschil of een verzoek aan een commissie van vertrouwenslieden, komen ten laste van de instelling. In afwijking van de vorige zin komen, tenzij anders afgesproken, kosten van juridische bijstand voor het voorleggen van een geschil aan de commissie van vertrouwenslieden niet voor rekening van de instelling.
  • 4De instelling kan in overeenstemming met een cliëntenraad de kosten die de cliëntenraad in enig jaar zal maken, vaststellen op een bepaald bedrag dat de cliëntenraad naar eigen inzicht kan besteden. Kosten, anders dan de kosten voor het voeren van rechtsgedingen, waardoor het in de eerste volzin bedoelde bedrag zou worden overschreden, komen slechts ten laste van de instelling voor zover zij in het dragen daarvan toestemt.
  • 5Kosten die een cliëntenraad maakt voor het voeren van rechtsgedingen over de toepassing van deze wet alsmede kosten verbonden aan het indienen van verzoeken als bedoeld in artikel 12 en 14, achtste lid, komen slechts ten laste van de instelling indien deze kosten redelijkerwijs noodzakelijk zijn en de instelling er vooraf van in kennis is gesteld dat dergelijke kosten zullen worden gemaakt.

Basis

6.1. De instelling verstrekt de cliëntenraad tijdig en desgevraagd schriftelijk alle inlichtingen en gegevens die deze voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijs nodig heeft. De instelling verstrekt de cliëntenraad voorts ten minste eenmaal per jaar mondeling of schriftelijk algemene gegevens omtrent het beleid dat in het verstreken tijdvak is gevoerd en in het komende jaar zal worden gevoerd.

Meerdere raden
3.6. Indien meerdere cliëntenraden worden ingesteld, worden de taken en bevoegdheden van iedere cliëntenraad in een medezeggenschapsregeling geregeld, waarbij aan een cliëntenraad die de belangen van de cliënten op een bepaalde locatie behartigt in elk geval de taken en bevoegdheden worden toegekend met betrekking tot aangelegenheden die specifiek de cliënten op die locatie raken. De in artikel 8, eerste lid, aanhef en onderdeel a, geregelde bevoegdheid van een cliëntenraad om in te stemmen met de medezeggenschapsregeling kan niet aan een andere cliëntenraad worden overgedragen.

Rechten Cliëntenraad

Om goed te kunnen functioneren heeft een cliëntenraad een aantal rechten. Dat zijn:

  • Recht op informatie

    De zorginstelling moet de cliëntenraad alle informatie geven die deze voor zijn taak nodig heeft.

  • Recht op overleg

    De cliëntenraad overlegt regelmatig met de directie over het beleid van de instelling.

  • Recht om te adviseren

    De cliëntenraad mag gevraagd en ongevraagd de directie adviseren.

  • Recht van enquête

    Vindt de cliëntenraad dat er sprake is van wanbeleid? Dan kan hij de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam vragen dit te onderzoeken.

  • Bindende voordracht bestuurslid

    De cliëntenraad kan invloed uitoefenen op de samenstelling van het bestuur of de Raad van Toezicht. Hij mag ten minste 1 persoon voordragen ter benoeming als lid van de Raad van Toezicht.

  • De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) schrijft voor wat er moet gebeuren bij meningsverschillen tussen de cliëntenraad en de raad van bestuur. De verschillende mogelijkheden vind je hier.
  • Voorbeelden van rechtszaken betreffende de medezeggenschap vind je hier.